Leczenie kanałowe – metoda leczenia nieodwracalnych zapaleń miazgi zęba. Polega na usunięciu chorobowo zmienionej miazgi z komory i kanałów zęba oraz wypełnieniu odpowiednim materiałem, najczęściej gutaperką.
Miazga zęba zostaje w znieczuleniu usunięta z kanałów, które następnie zostają zdezynfekowane i wypełnione gutaperką. Całe leczenie powinno odbywać się w powiększeniu (pod mikroskopem operacyjnym) i pod kontrolą radiologiczną.
Prawidłowo wyleczony ząb pozostaje w jamie ustnej bardzo długo i nie daje żadnych objawów niepożądanych. Efekt leczenia w postaci cofających się zmian pod zębem widać już po pół roku od zakończenia leczenia na zdjęciu RTG.
Nieprawidłowe leczenie endodontyczne może prowadzić do zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, co może skończyć się koniecznością ekstrakcji zęba.
Ząb nawet z dużymi zmianami okołowierzchołkowymi ma korzystne rokowania. Warunkiem sukcesu w jego leczeniu jest zachowanie sterylności w trakcie opracowywania kanałów (tu niezbędny jest koferdam izolujący leczony ząb od środowiska jamy ustnej), obfite płukanie środkami dezynfekcyjnymi, opracowanie kanałów przy użyciu narzędzi ręcznych i maszynowych z dokładnym pomiarem ich długości endometrem, a następnie szczelne wypełnienie sealerem z gutaperką.
W zależności od rozpoznania lekarz wybiera odpowiednią metodę leczenia kanałowego. Jednak w dużym uproszczeniu, dla ogólnego zrozumienia aspektu leczenia kanałowego, przebieg leczenia wygląda następująco:
Otwarcie komory zęba i usunięcie martwej lub żywej miazgi (żywą usuwa się w znieczuleniu miejscowym).
Opracowanie kanału lub kanałów korzeniowych przy użyciu narzędzi kanałowych z obfitym płukaniem kanałów. W trakcie opracowywania kanałów korzeniowych następuje całkowite usunięcie miazgi kanałowej z kanału korzeniowego oraz toksyn bakteryjnych z kanalików zębinowych, dzięki czemu poszerzony kanał staje się odpowiednio przygotowany do wypełnienia. Do przepłukiwania kanałów stosowany jest m.in. podchloryn sodu.
Wypełnienie kanałów materiałami biozgodnymi. Czynność ta ma na celu szczelne zamknięcie światła kanału na całej długości do otworu fizjologicznego, aby uniemożliwić przenikanie bakterii z jamy zęba do tkanek okołowierzchołkowych. Wypełnianie kanałów korzeniowych wymaga zastosowania różnych materiałów i technik. Materiały wypełniające możemy podzielić na stosowane czasowo i stosowane na stałe do ostatecznego wypełnienia. Najpopularniejszym materiałem do wypełniania kanałów korzeniowych na stałe jest gutaperka, która stosowana od blisko 100 lat, mimo wielu nowych materiałów, jest najlepszym wypełniaczem kanałów, który daje doskonałe efekty lecznicze.
Wypełnienie zęba. Najczęściej prawidłowo przeleczony ząb kanałowo wypełnia się materiałami kosmetycznymi, do których należą materiały kompozytowe, kompomerowe i nowe materiały ormocerowe.
Leczenie kanałowe jest zawsze leczeniem warunkowym i nigdy nie ma 100% pewności, że się powiedzie. Ze względu jednak na fakt, iż jest to często jedyna metoda uchronienia zęba przed usunięciem warto podjąć ryzyko.
Powikłania mogą wystąpić zarówno w trakcie leczenia, jak i jakiś czas po jego przeprowadzeniu.
Do tych występujących w trakcie leczenia zaliczamy:
Powikłaniami mogącymi pojawić się nawet jakiś czas po wypełnieniu kanałów są: